การตลาด Spotify Wrapped สะท้อนตัวตนผ่าน Personalized Marketing

• Facebook
• X
• Line

หลายคนคงรู้สึกเหมือนกันใช่ไหมคะ? ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน ทำอะไร เสียงเพลงก็เป็นเพื่อนที่อยู่เคียงข้างเราเสมอ แต่ละคนก็มีรสนิยมการฟังเพลงที่แตกต่างและมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว สิ่งนี้จึงทำให้ Spotify Wrapped กลายเป็นแคมเปญยอดฮิตช่วงปลายปีที่คนทั่วโลกรอคอยไม่แพ้เทศกาลใหญ่ๆ อย่างคริสต์มาส หรือปีใหม่ เพราะไม่ใช่แค่การดูสถิติ แต่เป็นการเล่าเรื่องราวชีวิตและตัวตนของเราผ่านเพลงที่เรารักนั่นเองค่ะ
การตลาด Spotify Wrapped ถือเป็นตัวอย่างการใช้ Personalized Marketing ได้อย่างทรงพลังในยุคดิจิทัล ทั้งในแง่ของการสร้างความผูกพัน (Customer Engagement) และการสร้างกระแสบนโลกออนไลน์ (Viral Marketing) จนสามารถดึงดูดผู้ใช้งานรายเดือนกว่า 227 ล้านคนทั่วโลกในปี 2023 และยังกลายเป็นไวรัลที่คนพูดถึงทุกปี รวมถึงปี 2024 นี้ด้วยค่ะ 

เริ่มสนใจแล้วใช่ไหมคะว่า Spotify Wrapped ใช้ Personalized Marketing อย่างไรบ้าง มาตามหาคำตอบไปด้วยกันค่ะ

Spotify Wrapped คืออะไร?

Spotify Wrapped เป็นแคมเปญที่แสดงสรุปพฤติกรรมการฟังเพลงของผู้ใช้ตลอดทั้งปี เช่น เพลงที่ฟังบ่อยที่สุด ศิลปินคนโปรด แนวเพลงที่ชอบ และช่วงเวลาที่ฟังเพลงมากที่สุด

ข้อมูลเหล่านี้ถูกนำมานำเสนอในรูปแบบกราฟิกที่ดึงดูดใจและเฉพาะตัวแต่ละคน โดย Wrapped จะออกแบบให้มีฟีเจอร์ที่แตกต่างกันไปในแต่ละปี เช่น

• Audio Aura (ปี 2021) เป็นพลังงานที่วิเคราะห์ออกมาเป็นอารมณ์ 6 โทนสี จากนิสัยการฟังเพลงของเรา
• Your Music Evolution (ปี 2024) ที่แสดงการเปลี่ยนแปลงของแนวเพลงที่เราชอบในแต่ละช่วงเวลา

Spotify Wrapped ไม่ได้เป็นเพียงฟีเจอร์สนุกๆ แต่กลายเป็น “ประสบการณ์เฉพาะตัว” ที่ดึงดูดให้คนรอคอย อยากแชร์ และที่สำคัญ คือ เชื่อมโยงกับตัวตนของพวกเขาเองค่ะ

Spotify Wrapped ทำ Personalized Marketing ได้อย่างไร?

#ใช้ข้อมูลผู้ใช้อย่างเต็มประสิทธิภาพ (Data Utilization)

Spotify เก็บข้อมูลการฟังเพลงของผู้ใช้อย่างละเอียด เช่น แนวเพลงที่เราชอบในแต่ละวัน เพลงที่เราฟังซ้ำบ่อยๆ และอารมณ์เพลงที่เราฟังในแต่ละช่วงเวลา สิ่งนี้แสดงถึงความเข้าใจในพฤติกรรมผู้ใช้อย่างลึกซึ้ง และนำข้อมูลมาวิเคราะห์เพื่อสร้าง “เรื่องราว” เฉพาะบุคคล 

อย่างปี 2024 นี้ ฟีเจอร์ Your Music Evolution เองก็สร้างเพลย์ลิสต์ที่รวมเพลงโปรด กับเพลงใหม่ที่มีแนวโน้มว่าเราจะชอบไว้ โดยอิงจากแนวเพลงโปรดที่เราฟังด้วย นี่จึงไม่ใช่แค่การโชว์ข้อมูล แต่เป็นการทำให้ผู้ใช้รู้สึกว่า Spotify เข้าใจตัวตนของพวกเขาอย่างแท้จริง

ใครที่สนใจการทำงานของ Spotify ว่าทำสิ่งนี้ได้อย่างไร Spotify เขามีเว็บไซต์สำหรับเผยแพร่ผลงานวิจัยและข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับการฟังเพลงของ Spotify โดยเฉพาะเลยค่ะ คลิกได้ที่นี่ เรื่องข้อมูลนี่ต้องยกให้เขาจริงๆ 

#การเล่าเรื่องผ่านข้อมูล (Data Storytelling)

Spotify Wrapped ไม่ได้แค่โชว์ตัวเลขหรือสถิติแบบดิบๆ แต่ใช้เทคนิค Storytelling ในการเล่าเรื่องชีวิตของผู้ใช้ เช่น

• “คุณฟังเพลงจากศิลปิน 500 คน แต่มีคนหนึ่งที่คุณฟังมากที่สุด”
• “เพลง X ช่วยให้คุณผ่านช่วงเวลาที่หนักหนาในปีนี้ไปได้”

โดยในปี 2024 มีฟีเจอร์ที่เอาใจเฟนเพลงถึง 3 ฟีเจอร์ ได้แก่ 

• Your Top Artist Reimagined ที่บอกว่าเราอยู่ในลำดับท็อปกี่เปอร์เซ็นต์ท่ามกลางแฟนเพลงของศิลปินที่เราชื่นชอบ 
• Your Music Video Playlist ที่เป็นเพลย์ลิสต์พิเศษรวบรวมมิวสิควิดีโอจากศิลปินที่เราชื่นชอบที่สุดในปีนี้
• Your Artist Clips ที่จะส่งคลิปพิเศษศิลปินที่เราฟังบ่อยที่สุดถึงเราโดยตรง เช่น คลิปขอบคุณที่เราฟังเพลงของพวกเขาตลอดปี 

ฟีเจอร์เหล่านี้เป็นการสื่อสารอย่างสร้างสรรค์จากข้อมูลที่ Spotify มี ซึ่งช่วยเพิ่มความรู้สึกเป็น “คนพิเศษ” ให้แฟนเพลงได้อย่างลึกซึ้ง และยังสร้างความรู้สึกทางอารมณ์ (Emotional Connection) ระหว่าง Spotify กับผู้ใช้ได้ดีเลยทีเดียวค่ะ

#การออกแบบกราฟิกที่น่าดึงดูดและแชร์ง่าย (Visual Appeal)

Spotify Wrapped ใช้กราฟิกและแอนิเมชันที่สดใส ทันสมัย และเหมาะกับการแชร์บนโซเชียลมีเดีย เช่น Instagram Stories และ Facebook โดยการออกแบบถูกทำให้ดูสนุก น่าจดจำ อ่านง่ายในรูปแบบเดียวกันกับการกดเลื่อน Instagram Stories และมีเอกลักษณ์ที่ชัดเจน

#กระตุ้นการแชร์ผ่านโซเชียลมีเดีย (Social Media Integration)

Spotify Wrapped ถูกออกแบบให้แชร์ง่ายและสนุก ผู้ใช้จึงนิยมแชร์ Wrapped เพื่อโชว์ผลลัพธ์ของตัวเองได้ เช่น

• “ฉันคือ 1% แรกของแฟนเพลงศิลปินคนนี้!”
• “เพลงโปรดของฉันปีนี้คือ…”

ผลที่ตามมาคือ Wrapped กลายเป็นไวรัลทุกปี เพราะการแชร์ของผู้ใช้เปรียบเสมือนโฆษณาฟรีที่ทรงพลังที่สุด ถือเป็นคอนเทนต์ที่สร้างจากผู้ใช้ หรือ User-generated content (UGC) โดยจากการสำรวจของ Search Logistics พบว่า 79% ของผู้บริโภคเชื่อคอนเทนต์ที่มาจากผู้ใช้คนอื่นๆ (UGC) มากกว่าการโฆษณาทั่วไปเสียอีก

ประโยชน์ที่ Spotify ได้จากการทำ Personalized Marketing

#สร้าง Loyalty

ผู้ใช้รู้สึกว่า Spotify “เข้าใจตัวตน” ของพวกเขา เป็นการสร้าง Emotional Bond กับผู้ใช้งาน จึงเกิดความผูกพันและภักดีต่อแพลตฟอร์ม

#เพิ่มการมีส่วนร่วม (User Engagement)

Spotify Wrapped ไม่เพียงแค่เป็นฟีเจอร์ แต่เป็นประสบการณ์ที่ผู้ใช้รอคอยทุกปี ทำให้กลับมาใช้งานในช่วงปลายปีเพิ่มขึ้น และทำให้ผู้ใช้ใหม่อยากสมัครใช้งานเพื่อมี Wrapped ของตัวเอง

#สร้างกระแสไวรัล (Viral Marketing)

เมื่อผู้ใช้แชร์ Spotify Wrapped ของตัวเองบนโซเชียลมีเดีย พวกเขาไม่ได้แค่แสดงตัวตนของตัวเอง แต่ยังโปรโมตแบรนด์ Spotify ไปในตัวด้วย ซึ่งกระแสนี้ช่วยเพิ่มการรับรู้แบรนด์ (Brand Awareness) และทำให้ Spotify กลายเป็นที่พูดถึงในทุกแพลตฟอร์ม

#ดึงดูดผู้ใช้งานใหม่ (Customer Acquisition)

ใครก็ตามที่เห็นเพื่อนๆ แชร์ Spotify Wrapped อาจเกิดความรู้สึก “พลาด” หรือมีความรู้สึก FOMO (Fear of Missing Out) ทำให้คนอยากเข้ามามีส่วนร่วมกับ Wrapped ในปีถัดไปมากขึ้น

นอกจากการทำ Personalized Marketing แล้ว อีกประเด็นนึงที่ผู้เขียนมองว่า Spotify Wrapped เป็นตัวอย่างแคมเปญที่ดี คือการใช้จิตวิทยาการตลาด  (Psycology Marketing) ค่ะ

จิตวิทยาการตลาด จาก Spotify Wrapped

#การใช้จิตวิทยา “ความเป็นตัวตน” (Self-Identity Psychology)

หนึ่งในพื้นฐานทางจิตวิทยาที่ทรงพลังก็คือ “มนุษย์ต้องการรู้จักและยอมรับตัวตนของตนเอง”ค่ะ ฟีเจอร์เหล่านี้จึงช่วยให้ผู้ใช้ค้นพบตัวตนผ่านเพลงที่พวกเขาฟัง ทำให้ผู้ใช้งานรู้สึกว่า Spotify เข้าใจตัวตนและความสนใจของพวกเขา ซึ่งช่วยเสริมความรู้สึกเป็นตัวของตัวเองให้เพิ่มมากขึ้น

#การกระตุ้น “FOMO” (Fear of Missing Out)

อย่างที่กล่าวไปก่อนหน้าเลยค่ะ FOMO หรือความกลัวที่จะพลาดโอกาส เป็นจิตวิทยาที่ช่วยกระตุ้นการมีส่วนร่วมของผู้บริโภค ทำให้ผู้คนที่เห็นต่างก็รู้สึกว่า “Wrapped ของฉันจะหน้าตาเป็นยังไงนะ” หรือ “ถ้าฉันไม่มี Wrapped ของตัวเอง คงจะพลาดสุดๆ”

#การกระตุ้น “การยอมรับทางสังคม” (Social Validation)

มนุษย์มีแนวโน้มที่จะแสวงหาการยอมรับจากสังคม (Social Validation) โดยเฉพาะในโลกโซเชียลมีเดียค่ะ เพราะงั้นการแชร์ Wrapped ไม่เพียงแสดงรสนิยม แต่ยังเป็นการสื่อสารว่า “นี่คือตัวฉัน” ให้เพื่อนหรือผู้ติดตามได้รับรู้

#การกระตุ้น “ความทรงจำและอารมณ์”

เคยได้ยินไหมคะว่า “เราทุกคนมักจะซ่อนใครบางคนไว้ในบางเพลงเสมอ” Spotify Wrapped จึงไม่ใช่แค่การบอกว่าเราฟังเพลงอะไร แต่ช่วยให้เรานึกถึงใครบางคน หรือเหตุการณ์บางอย่างที่เป็นช่วงเวลาในอดีต ซึ่งการนำความทรงจำเหล่านี้กลับมาแสดงผลใน Wrapped ทำให้ผู้ใช้รู้สึก “อิน” และรู้สึกว่า Spotify มีส่วนร่วมในชีวิตประจำวันของพวกเขา

เพราะงั้นการใช้จิตวิทยาการตลาด ก็เป็นอีกหนึ่งเครื่องมือที่น่าสนใจและมีประสิทธิภาพอย่างมากเมื่อต้องการเข้าไปนั่งอยู่ในใจและสร้างประสบการณ์พิเศษให้กับลูกค้ายิ่งขึ้นค่ะ

สรุป

จะเห็นได้ว่า การตลาด Spotify ไม่ใช่เพียงแค่มีข้อมูลต่างๆ แล้วปล่อยทิ้งไว้เฉยๆ แต่นำมาสร้างสรรค์แคมเปญอย่าง Spotify Wrapped ด้วย Personalized Marketing จึงทำให้เห็นถึง “ความเข้าใจและใส่ใจในตัวตนของลูกค้า” ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการตลาดในยุคใหม่เลยก็ว่าได้

เมื่อลูกค้าได้รับสิ่งที่ถูกสร้างขึ้นเฉพาะตัวตนของพวกเขา ก็ทำให้พวกเขารู้สึกเป็น “คนพิเศษ” ซึ่งไม่ใช่แค่เพิ่ม Loyalty แต่ยังช่วยดึงดูดผู้ใช้งานใหม่ และสร้างกระแสได้อย่างทรงพลังอีกด้วยค่ะ

หากต้องการสร้างแคมเปญที่ดึงดูดลูกค้าแบบเดียวกับ Spotify Wrapped ทุกคนสามารถเริ่มต้นได้จากการใช้ข้อมูลที่มีทำความเข้าใจพฤติกรรมและความชอบของลูกค้า แล้วเปลี่ยนข้อมูลเหล่านั้นให้กลายเป็นเรื่องราวที่เชื่อมโยงกับตัวตนของพวกเขา เพราะในยุคนี้ ลูกค้าไม่ได้ต้องการแค่สินค้า แต่ต้องการประสบการณ์ที่พิเศษและเป็นของพวกเขาเท่านั้นค่ะ :0)

ใครยังไม่ได้ลองสร้าง Wrapped ของตัวเอง มาลองเล่นได้แล้วที่นี่ ไม่ว่าจะปีไหนก็ขอให้เป็นปีที่ดีของทุกคนนะคะ แล้วเจอกันใหม่บทความหน้าค่ะ <3

อ่านบทความเพิ่มเติมที่นี่

• กลยุทธ์การตลาด Spotify 2025 ขึ้นแท่น No.1 Music Streaming App
• การตลาด T-POP สู่การสร้าง Branding ของวงศิลปินไทย by Spotify

• Facebook
• X
• Line